به گزارش خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، در نشست «تکنولوژی در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت» که دکتر فاتح راد، عضو هیأت علمی دانشگاه شریف دبیری آن را به عهده داشت، دکتر مصطفی تقوی نیز به ارائه نظرات خود در این زمینه پرداخت.

دکتر راد با تأکید بر اینکه باید بر خود پیشرفت متمرکز شد، اظهار کرد: پیش رفتن آنگاه معنا دارد که غایتی برای خود تثبیت کرده باشیم، غایت ما چیست؟ آیا غایت ما افزایش تمکن مالی است، آیا غایت ما بالا رفتن معروفیت است، این سوالات می تواند از سطح فردی آغاز و در سطوح گروهی، سازمانی، ملی و بین المللی ادامه یابد.

او با تأکید بر اینکه توجه به غایت برای سهم پیشرفت بسیار کلیدی و عمیق است، به عنوان «دانشگاه حکمت بنیان، نهاد مبنایی پیشرفت متعالی» اشاره کرد و گفت: این پیشرفت متعالی به چه معناست.

در ادامه صحبت دکتر تقوی اظهار کرد: مقوله پیشرفت موضوعی بسیار مهم در این بحث است بنابراین در ابتدا باید سهمی صحیح از آن ارائه داد و پس از آن بحث الگوی اسلامی-ایرانی را مطرح کرد. تلقی اولیه ای از پیشرفت وجود دارد که در آن با ترسیم زمان حال و ترسیم آینده شاخص هایی تعیین می کنند و میزان رسیدن به آن شاخص ها در حرکت از حال به آینده را پیشرفت تعبیر می کنند. این تلقی ساده دارای ایرادهای فراوانی است.

او افزود: این نگاه به پیشرفت به ویژه برای جوامع مسلمان استفاده چندانی نخواهد داشت. ترسیم وضعیت حال و آینده فعالیتی بسیار پیچیده و رفت و برگشتی است. برای سنجیدن وضعیت حال جامعه باید سهمی از آینده داشت و سهم آینده نیز وابسته به سنجشی حدودی از زمان حال است.

تقوی با بیان اینکه ما در فضای مبهم و آکنده از عدم قطعیت زندگی می کنیم، گفت: مشکلات عدیده ای در زمینه سیاست گذاری در کشور وجود دارد، دلیل اینکه نگاه یادشده استفاده چندانی برای ما ندارد به این موضوع بازمی گردد که تمدن غربی با اعوجاجاتی از جمله بحران محیط زیست، سست شدن بنیان های خانواده و ... مواجه است. این به آن معنا نیست که در تمدن غربی هیچ حسنی وجود ندارد اما باید این بحران ها را نیز در نظر گرفت. اگر قرار است ما تمدن متفاوتی داشته باشیم با توجه به نیازهای جامعه مجبور به پرداختن به بحث های متافیزیکی، شناختی و هنجاری نیز هستیم. در جوامع اسلامی مبانی دینی تجلی عملی و عینی پیدا نکرده است.

او ادامه داد: نظام فعلی و تمدن غربی به وجود آمده اجازه نمی دهد ما به طور دیگری فکر یا عمل کنیم تمدن غربی که رقیب تمدن ناشکفته اسلامی است دارای گرانشی است که حتی اندیشه را در بند خود قرار داده است. مبانی شناختی هنجاری جامعه ما تفاوت های آشکاری با غرب دارد و این تفاوت ها بسیار فراوان هستند در نتیجه برای داشتن تمدن اسلامی و جامعه مطلوب دینی این هنجارها باید انضمامی داشته باشد که چنین اتفاقی رخ نداده است.

او افزود: اگر امروز در جوامع اسلامی به یک سیاست گذار درجه یک مراجعه کرده و از او بخواهید آینده مطلوب را برای یک جامعه اسلامی مجسم کند، تمام حرف هایی که مطرح خواهد کرد هنجاری و فلسفی است و نمی تواند انضمامی، ملموس و مشخص حرف بزند. در حال حاضر در این جوامع نگاه های جزیی نگرانه ای نسبت به مقوله تمدن وجود دارد که نمی توان آن را نفی کرد اما باید در این زمینه نگاهی کل نگرانه نیز داشت. در جوامع اسلامی فعلی که نمی توان این اقدامات را صورت داد بنابراین چگونه باید پیشرفت را متوجه شد.

تقوی تصریح کرد: تنها مستمسک فعلی ما مبانی شناختی و هنجاری ماست و پیشرفت را می توان به این شکل فهمید که این موارد چه قدر در حال انضمامی شدن است.

دکتر فاتح راد در ادامه این نشست بیان کرد: ما گاهی نگاهی عمیق و دقیق به آینده نداریم. باید دید غایت را چه تعریف می کنیم آن غایت است که وضع موجود ما را ارزیابی خواهد کرد. نکته کلیدی این است که بر آینده خود به صورت اجمالی متمرکز نشوید. باید به سه صورت جامع، عمیق و تفصیلی آینده را دید. چنین آینده ای مانند خورشیدی است که بر حال می افتد و پرتوی از آن حال را روشن خواهد کرد. این نشست به ویژه بر نقش پیشرفت در الگوی اسلامی-ایرانی متمرکز است.

او ادامه داد: مرسوم است در زمان صحبت از تکنولوژی محصولات متبادر می شود به ویژه محصولات جدیدتر اما به نظر می رسد تکنولوژی محصول نیست بلکه آن چیزی است که پشت محصول قرار دارد.

فاتح راد فناوری و تکنولوژی را به سه نوع تقسیم کرد و گفت: اولین آن فناوری سخت است که هرآنچه ادراک، منطق و توانایی جسمی ما را ارتقاء می بخشد شامل می شود فناوری سخت عمدتا متوجه جسم ماست. دومین نوع فناوری نرم است که در قرن 21 متوجه عده ای قرار گرفت و به نوعی می توان گفت، آشکار شد که این فناوری ادراک منطق و تصمیم ما را ارتقاء می بخشد.

او سومین دسته این فناوری ها را فناوری قلب خواند و افزود: اولین بار است که این مقوله مطرح می شود و این فناوری آن چیزی است که منطق، توانایی و ادراک روحی ما را ارتقاء می بخشد. به نظر من ریاست قلب بر هر دو فناوری دیگر یعنی سخت و نرم باید صورت بگیرد زیرا غایت، ارتقای روحی و معنوی است. بنابراین نسبت میان فناوری سخت و نرم را فناوری قلب باید اداره کند.

دکتر تقوی بیان کرد: تحولات و پیشرفت ها و همین طور حوادث ناخوشایندی که برای انسان رخ می دهد به خاطر اعمالی است که خود انجام داده است و از خود او آغاز می شود. از این نکته می توان آموخت بخشنامه و آیین نامه به تنهایی اصالت ندارد و باید تحول انسانی رخ دهد تا کاری صورت بگیرد.